Halkla İlişkiler ve Reklamcılık
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu: HIR112
Ders İsmi: İletişim Kuramları
Ders Yarıyılı: Bahar
Ders Kredileri:
Teorik Pratik Kredi AKTS
3 0 3 4
Öğretim Dili: TR
Ders Koşulu:
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: Hayır
Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Seviyesi:
Lisans TYYÇ:6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Ar.Gör. Pınar Karaca
Dersi Veren(ler):
Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı: Bu dersin amacı, iletişim alanında geliştirilen yaklaşım, kuram ve modelleri lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilere aktararak, kuramların temel kavram ve savlarını ortaya koymak ve bu kuramların üretildiği kültürel, entelektüel ve tarihsel bağlamın ışığında konu ve sorunları kavratıp eleştirme becerisi kazandırarak daha ileri düzeyde okuma ve araştırmalar için zemin oluşturmaktır.
Dersin İçeriği: Modern toplumla birlikte gelişen iletişim araçları doğrultusunda ortaya atılan kuram ve yaklaşımların tarihi, siyasi, toplumsal ve ekonomik olarak ana akım ve eleştirel yönelimlerin birbirleriyle karşılaştırılarak iletişim kuramlarının incelenmesi bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Öğrenme Kazanımları
1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) “İletişim”, “iletişim kuramları”, “iletişim çalışmaları” kavramlarını tanımlayabilme,
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Günlük hayatta dinlediği, izlediği, okuduğu kitle iletişim iletilerini ve toplumun bu iletilere verdiği tepkileri gözlemleyebilme, sorgulayabilme ve eleştirebilme,
2) İletişim kuramları alanında edindiği bilgiyi analitik ve eleştirel bir yaklaşımla değerlendirerek problem çözme aşamasında uygulayabilme,
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
1) İletişim teori ve araştırmalarının ortaya koyduğu bulguları uygulayabilme,
2) Kitle iletişimi ve toplum arasındaki kuram ve araştırma bağını yorumlayabilme,
Öğrenme Yetkinliği
1) İletişim teorilerinin tarihsel gelişimini ve bu teorilerin farklı değişkenlerle olan ilişkisini yorumlayabilme,
2) İletişim kuramlarının yapısını kavrayarak bu kuramları araştırmada kullanabilme,
3) Kitle iletişimi ile ilgili eleştirel ve liberal yaklaşım ve kuramlara bağlı olarak geliştirilen kavramları tanımlayarak bu kuramların tarihsel temellerini açıklayabilme,
4) İletişim kuramları alanında akademik dilde bir ödev yazabilme,
Alana Özgü Yetkinlik
1) Alanı ile ilgili yaklaşım ve kuramların benzer ve farklı yönlerini açıklar ve kuramlar hakkında yapılan eleştirileri açıklayabilme,
2) İletişim alanındaki kuramcıların eserlerini yorumlayabilme,
3) Ulusal ve uluslararası boyutta iletişim kuramlarıyla ilgili güncel olayları analiz edebilme.
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Dersin tanıtımı, dersin işleyiş, kavram ve konularının açıklanması. İletişim kuramlarına ilişkin sınıflandırmaların, toplumbilim ve disiplinler arası ilişkilerin açıklanması.
2) İletişim kuramlarının temel kavramları, toplumbilimin temelini atanlar, iletişim kuramlarında ilk yaklaşımlar.
3) İletişim kuramlarında temel kavramlar, Chicago Okulu, kitle toplumu, iletişim araştırmaları ve temel paradigmalar, Ana akım ve eleştirel iletişim kuramlarına giriş.
4) Sihirli mermi kuramı, Lasswell modeli, enformasyon kuramı ve Shannon-weaver modeli, sosyo-psikolojik yaklaşım ve kuramlardan güdü ve güdüleme, algı ve algılama, tutum ve tutum değişikliği, bireyin grup bağları.
5) Sosyo-psikolojik yaklaşim ve kuramlardan Şema Kuramı, Schramm’ın kitle iletişim modeli, propaganda ve kitle iletişimi, Hovland’ın ordu araştırmaları ve kaynak güvenirliği, iletiyle ilgili araştırmalardan iki aşamalı enformasyon akışı, çok aşamalı akış, kanaat önderi, eşik bekçisi.
6) Ara Sınav
7) Toplumbilimsel yaklaşımlardan Riley ve Riley’in sosyolojik modeli, bağımlılık modeli (Kitle iletişim araçlarına bağımlılık kuramı), kullanımlar ve bağımlılık modeli, yeniliklerin yayılımı, kültürel göstergeler ve ekme modeli (Ekme-yetiştirme kuramı). Anaakım iletişim kuramlarından medyanın etkilerine yönelik yaklaşımlar, suskunluk sarmalı kuramı, gündem belirleme kuramı. Anaakım iletişim kuramları izleyici merkezli yaklaşımlardan izleyicinin aktifliği tezi-etkin izleyici, edilgen izleyici kuramları, kullanışlar ve doyumlar kuramı.
8) Anaakım iletişim kuramlarından izleyici merkezli yaklaşımlar, kullanımlar ve etkiler modeli, beklenti-değer yaklaşımı, anaakım iletişim kuramlarından tutarlılık ve uyum kuramları, Heider ‘in denge kuramı, Newcomb’un Abx denge kuramı-bakışım kuramı, Westley ve Maclean’in aracılanmış iletişim çalışmaları modeli, Festinger ve bilişsel uyumsuzluk kuramı.
9) Anaakım iletişim kuramlarından teknoloji merkezli yaklaşimlar: Teknolojik belirleyicilik kuramı, modernleşmede kitle iletişimi teknolojisi, yeniliklerin yayılımı, enformasyon toplumu ve iletişim teknolojileri, bilgi açığı yaklaşımı, sayısal eşitsizlik.
10) Modernleşme-iletişim-teknoloji: Walter Benjamin, Q.D.Leavis - F.R.Leavis, David Riesman, Raymond Williams. Dilbilimsel ve göstergebilimsel yaklaşımlardan yapısalcılık, dilbilimsel çözümlemeler ve göstergebilimsel çözümlemeler.
11) Dilbilimsel ve göstergebilimsel yaklaşımlardan kültürel çalışmalar, post-yapısalcılık, Baudrillard-postmodernizm ve hipergerçeklik, iletişimsel eylem kuramı- Habermas.
12) Siyasal, ekonomik, kültürel yaklaşım ve değişimci kuramlardan medya ve kültür emperyalizmi kuramları, kapitalizm ve bilinç endüstrisi, Althusser ve devletin ideolojik aygıtları, Bourdieu ve hegemonya kuramı, siyasal, ekonomik yaklaşım.
13) Siyasal, ekonomik, kültürel yaklaşim ve değişimci kuramlardan kültürel yaklaşim (Frankfurt okulu ve kültür endüstrisi, İngiliz kültürel okulu), küreselleşme ve enformasyon ağları.
14) Siyasal, ekonomik, kültürel yaklaşım ve değişimci kuramlardan dengesiz iletişim ve yeni dünya düzeni, medya ve propaganda kuramı. Türkiye’de iletişim araştırmalarının gelişim ve koşulları, Türkiye’de günümüzdeki durum.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Ders Notları ve Powerpoint Sunumları- Lecture Notes and Powerpoint Presentations
Diğer Kaynaklar: Tekinalp, Şermin & Uzun Ruhdan (2009). İletişim Araştırmaları ve Kuramları, 3. Baskı, İstanbul: Beta Basın Yayım Dağıtım A.Ş.

EK KAYNAKLAR
Adorno, Theodor (2007). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi, Çev. Mustafa Tüzel, Nihat Ünler, Elçin Gen, İstanbul: İletişim Yayınevi.
Baran, Stanley J. & Davis, Dennis K. (2020). Mass Communication Theory: Foundations, Ferment, and Future. ISBN: 9780190942793.
Barthes, Roland (2016). Göstergebilimsel Serüven, İstanbul: YKY.
Bourse, Michel & Bourse, H. Yücel (2012). İletişim Bilimlerinin Serüveni, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Castells, Manuel (2009). Communication Power, Oxford University press Wiley- Blackwell. ISBN: 9780199567041.
Chomsky Noam & Herman Edward S. (2012). Rızanın İmalatı: Kitle Medyasının Ekonomi Politiği. Çev. Ender Abadoğlu. 2. Basım. İstanbul: Bgst Yayınları.
Dan, Laughey (2010). Medya Çalışmaları: Teoriler ve Yaklaşımlar. Çev. Ali Toprak, İstanbul: Kalkedon.
DeFleur, Melvin L. & DeFleur, Margaret H. (2010). Mass Communication Theories: Explaining Origins, Processes and Effects. ISBN 9780205331727.
Erdogan, İ. & Korkmaz, A. (2005). Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi, Ankara: Pozitif Matbaacılık.
Fiske, John (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. 2. Baskı. Çev. Süleyman İrvan, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Griffin, Emory A. (2012). A First Look at Communication Theory, McGraw-Hill. ISBN 1283392518, 9781283392518.
Hall, Stuart (1994). İdeolojinin Yeniden Keşfi: Medya Çalışmalarında Baskı Altında Tutulanın Geri Dönüşü, Medya, İktidar, İdeoloji, Der. ve Çev. Mehmet Küçük, Ankara: Ark Yayınevi.
Horkheimer, Max & Adorno,Theodor W. (1996). Aydınlanmanın Diyalektiği. Felsefi Fragmanlar 2. Çev. Oğuz Özügül, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
İlal, Ersan (2007). İletişim, Yığınsal İletim Araçları ve Toplum (Kavramlar, Kurumlar, Kuramlar), İstanbul: Der Yayınları.
Işık, Metin (2010). Dünya ve Türkiye Bağlamında Kitle İletişim Sistemleri, Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
Maigret, Eric (2011). Medya ve İletişim Sosyolojisi. Çev. Halime Yücel, İstanbul: İletişim Yayınları.
Mattelart, A. & Mattelart, M. (1998). Theories of Communication: A Short Introduction, London: Sage Publications.
McQuail, Denis & Windahl, Sven (2010). İletişim Modelleri: Kitle İletişim Çalışmalarında. Çev. Konca Yumlu, Ankara: İmge Yayınevi.
Morva, Oya (2013). Chicago Okulu: Pragmatik Sosyal Teoride İletişimin Keşfi. İstanbul: Doruk Yayınları.
Mutlu, Erol (2005). Kitle İletişim Kuramları, Ankara: Ütopya Yayınları.
Neumann, E. Noelle (2002). “Suskunluk Sarmalı Kuramı’nın Medyayı Anlamaya Etkisi.” Medya Kültür Siyaset. Der. Süleyman İrvan. 2. Basım, Ankara: Alp Yayınları.
Severin, Werner J. (Werner Joseph) (2010). Communication Theories: Origins, methods, and uses in the mass media. White Plains, N.Y.: Longman.
Slater, Phil (1998). Frankfurt Okulu: Kökeni ve Önemi, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Stevenson, Nick (2015). Medya Kültürleri: Sosyal Teori ve Kitle İletişimi. Çev. Barış Engin Aksoy. 2. Basım, Ankara: Ütopya Yayınevi.
Swingewood, Alan (1996). Kitle Kültürü Efsanesi, Çev. Aykut Kansu, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Tokgöz, Oya (2015). İletişim Kuramlarına Anlam Vermek. Ankara: İmge Kitabevi.
Tomlinson, John (2020). Kültürel Emperyalizm: Eleştirel Bir Giriş. Çev. Emrehan Zeybekoğlu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Turner, Graeme (2016). İngiliz Kültürel Çalışmaları, Ankara: Heretik Yayınları.
Türkoğlu, Nurçay(2010). İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim: Tanımlar, Kavramlar, Tartışmalar, İstanbul: Urban Kitap.
Yaylagül, Levent (2008). Kitle İletişim Kuramları / Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara: Dipnot Yayınları.
Yüksel, Erkan (2013). İletişim Kuramları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.


Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları

1

1

2

4

9

3

7

5

6

11

8

10

Program Kazanımları
1) Halkla ilişkiler ve reklamcılık alanı ile ilgili kazanılan bilgiler, iletişim bilimine katkı sağlar.
2) İletişimin temel özelliklerine ilişkin bilgi sahibi olur.
3) Halkla ilişkiler ve reklamcılık alanına ilişkin temel bilgiler, disiplinler arası çalışmalarda kullanılır.
4) Halkla ilişkiler ve reklamcılık teorilerinin, kuramlarının ve uygulamalarının eleştirel bakış açısıyla değerlendirilmesini sağlar.
5) İletişim alanındaki mesleki gelişmeler, yenilikler ve alana ilişkin sözlü, yazılı ve dijital iletişim araçları adına bilgi kazanır.
6) Halkla ilişkiler ve reklamcılık dahilinde iletişim stratejileri ve çalışmaları tasarlayacak düzeyde bilgili olur.
7) Ulusal ve uluslararası gündemi, iletişim danışmanlığı mesleği gerekleri doğrultusunda takip ve analiz edebilir.
8) Stratejik düşünmeyi, planlamayı ve uygulamayı öğrenmek, evrensel düşünme yeteneğini kazanır.
9) İletişimin temel özelliklerini anlar ve mevcut bir iletişim probleminde uzlaşmayı sağlamak için yaratıcı çözüm üretir.
10) Birey olarak, ekip çalışmasına uyum sağlar, inisiyatif kullanır, uygulama ve raporlama yetkinliği kazanır.
11) Geleneksel ve yeni medyaya ilişkin yenilikleri ve alanla ilgili önemli sözlü, yazılı ve dijital iletişim araçlarını takip eder ve yorumlar.
12) Halkla İlişkiler ve reklam kampanyaları planlayabilme, değerlendirme ve kampanya sürecini yürütebilme yetkinliğine sahip olur.
13) İletişim alanı ve iletişim alanı özelinde halkla ilişkiler ve reklamcılık ile ilgili yayımlanmış yerli ve yabancı veri kaynaklarını kendi çalışmalarında kullanır.
14) Hazırladığı özgün içerikleri, geleneksel ve dijital medya aracılığıyla hedef kitlesinin kullanımına sunar.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Halkla ilişkiler ve reklamcılık alanı ile ilgili kazanılan bilgiler, iletişim bilimine katkı sağlar. 4
2) İletişimin temel özelliklerine ilişkin bilgi sahibi olur. 5
3) Halkla ilişkiler ve reklamcılık alanına ilişkin temel bilgiler, disiplinler arası çalışmalarda kullanılır. 3
4) Halkla ilişkiler ve reklamcılık teorilerinin, kuramlarının ve uygulamalarının eleştirel bakış açısıyla değerlendirilmesini sağlar. 3
5) İletişim alanındaki mesleki gelişmeler, yenilikler ve alana ilişkin sözlü, yazılı ve dijital iletişim araçları adına bilgi kazanır. 5
6) Halkla ilişkiler ve reklamcılık dahilinde iletişim stratejileri ve çalışmaları tasarlayacak düzeyde bilgili olur. 2
7) Ulusal ve uluslararası gündemi, iletişim danışmanlığı mesleği gerekleri doğrultusunda takip ve analiz edebilir. 1
8) Stratejik düşünmeyi, planlamayı ve uygulamayı öğrenmek, evrensel düşünme yeteneğini kazanır. 5
9) İletişimin temel özelliklerini anlar ve mevcut bir iletişim probleminde uzlaşmayı sağlamak için yaratıcı çözüm üretir. 5
10) Birey olarak, ekip çalışmasına uyum sağlar, inisiyatif kullanır, uygulama ve raporlama yetkinliği kazanır. 2
11) Geleneksel ve yeni medyaya ilişkin yenilikleri ve alanla ilgili önemli sözlü, yazılı ve dijital iletişim araçlarını takip eder ve yorumlar. 5
12) Halkla İlişkiler ve reklam kampanyaları planlayabilme, değerlendirme ve kampanya sürecini yürütebilme yetkinliğine sahip olur. 2
13) İletişim alanı ve iletişim alanı özelinde halkla ilişkiler ve reklamcılık ile ilgili yayımlanmış yerli ve yabancı veri kaynaklarını kendi çalışmalarında kullanır. 2
14) Hazırladığı özgün içerikleri, geleneksel ve dijital medya aracılığıyla hedef kitlesinin kullanımına sunar. 4

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Alan Çalışması
Anlatım
Beyin fırtınası /Altı şapka
Problem Çözme
Soru cevap/ Tartışma
Örnek olay çalışması

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Ödev

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışması 14 5 70
Ödevler 1 0 0
Ara Sınavlar 1 4 4
Final 1 4 4
Toplam İş Yükü 120